رستم

رستم خطاب به سپاه گفت: "چنانچه خدا ما را بر این قوم پیروزی داد به دیار آنها پیش میرویم و در خاک آنها جنگ را ادامه می دهیم تا به صلح آیند و به وضعی که داشتند رضایت دهند"

رستم فرخزاد (زادهٔ ۶۳۰– درگذشته ۶۵۱ میلادی) پسر سپهبد فرخ‌هرمز سردار معروف و مدبر و دلیر اواخر عهد ساسانی بود. در منابع گوناگون او را «رستم سپهبد»، «رستم فرخ‌هرمز» نیز نامیده‌اند، و مورخان ارمنی از پدر و پسر به «ایشخان» (شاهزاده) یاد کرده‌اند.

در زمان سلطنت آزرمی‌دخت، پدر رستم، فرخ‌هرمز مدعی سلطنت شد و ملکه را به زنی خواست. چون آزرمی‌دخت نمی‌توانست علناً مخالفت کند، در نهان وسایل قتل او را فراهم آورد. آنگاه رستم با سپاه خویش پیش راند و پایتخت را تصرف و آزرمی‌دخت را خلع و کور کرد. در زمان یزدگرد سوم، رستم نایب‌السلطنهٔ حقیقی ایران محسوب می‌گشت. وی کام از خطر عظیمی که درنتیجهٔ حملهٔ عرب به کشور ایران روی داده بود اطلاع داشت، پس فرماندهی کل نیروی لشکری را به عهده گرفت و در دفع دشمن جدید کوشش دلیرانه کرد. با سپاهی بزرگ در پیرامون پایتخت حاضر شد، اما عمر پیشدستی کرد. در سال ۶۳۶ میلادی سپاه ایران در قادسیه، نزدیک حیره، با سعدبن وقاص سردار عرب روبرو شد، جنگ سه روز طول کشید و به شکست ایرانیان خاتمه یافت. رستم که شخصاً حرکات افواج را اداره می‌کرد و درفش کاویانی را در برابر خود نصب کرده بود کشته شد.

به گفته برخی از منابع، جنگ قادسیه در ۴۰ کیلومتری شهر فعلی نجف درگرفت در ۴ روز و یک شب به درازا کشید. به علت اضافه شدن ۶۰۰۰ نفر به نیروهای اعراب در روز سوم، و همچنین توفان شن به سمت نیروهای ایران، شیرازهٔ ارتش ایران از هم گسست و در اوج درگیری چندین جنگاور عرب (عمربن معدی کرب، طلیحه بن خویلد اسدی، قرط بن جماح عبدی، و ضرار بن ازور اسدی) به رستم هجوم آورده و به قولی زهیر بن عبد شمس و به قولی عوام بن عبد شمس و به قولی هلال بن علفه تمیمی او را کشت. هنگامی که تن رستم را یافتند و جای صد ضربه شمشیر و نیزه بر تنش بود و هیچ کس نمی‌داند واقعا چه کسانی او را به قتل رساندند.

منبع:ویکی پدیا

یکی نامه سوی برادر به درد                       نوشت و سخن ها همه یاد کرد

گنهکارتر در زمانه منم                                ازیرا گرفتار اهریمنم

همه بودنی ها ببینم همی                         وز آن خامشی برگزینم همی

از ایرانیان زار و گریان شدم                          زساسانیان نیز بریان شدم

چنین است گفتار و کردار نیست                   جز از گردش کژ پرگار نیست

چو با تخت منبر برابر کنند                            همه نام بوبکر و عمر کنند

تبه گردد این رنج های دراز                          نشیبی دراز است پیش فراز

نه تخت  و نه دیهیم بینی نه شهر                ز اختر همه تازیان راست بهر

بپوشد از ایشان گروهی سیاه                    ز دیبا نهند از بر سر کلاه

نه تخت و نه تاج و نه زرینه کفش                 نه گوهر نه افسر نه بر سر درفش

به رنج یکی، دیگری برخورد                         به داد و به بخشش همی ننگرد

ز پیمان بگردند وز راستی                             گرامی شود کژی و راستی

رباید همی این از آن آن از این                      ز نفرین ندانند باز آفرین

نهان بدتر از آشکارا شود                              دل شاهشان آشکارا شود

بد اندیش گردد پدر بر پسر                            پسر بر پدر هم چنین چاره گر

شود بنده بی هنر شهریار                             نژاد و بزرگی نیاید به کار

به گیتی نماند کسی را وفا                           روان و زبان ها شود پر جفا

از ایران و از ترک و از تازیان                           نژادی پدید آید اندر میان

نه دهقان نه ترک و نه تازی بود                     سخن ها به کردار بازی بود

همه گنج ها زیر دامن نهند                            بمیرند و کوشش به دشمن دهند

بود دانشومند و زاهد به نام                            بکوشد از این تا که آید به کام

چنان فاش گردد غم و رنج و شور                   که شادی به هنگام بهرام گور

نه جشن و نه رامش نه کوشش نه کام          همه چاره ورزش و ساز دام

پـــدر بـا پــســر کـــــیـن سـیــم آورد              خـورش کـشـک و پـوشش گـلـیـم آورد

 زیــان کـسـان از پـی ســود خـویـش              بـجـویـنـد و دیــــن انــدر آرنـد پـیـش

نــبــاشــد بـهــــار و زمـستـان پـدیـد               نـیــارنـد هـنـگــــام رامــش نـبـیــد

چــو بـسـیـار از ایـن داستـان بـگـذرد              کـسـی ســــوی آزادگـــی نــنــگــرد


بــریــزنــد خــــــون از پـی خـواسـتـه           شــود روزگـــار مــهـــان کــاســتـــه


دل مـن پــر از خـون شـــد و روی زرد            دهن خــشـک و لـب ها شده لاژورد


چنین بی وفـا گـشت گـردان سپـهـر            دژم گـشـت و از مــا بـبـریــد مـهـر

ز راز سپهری کس آگاه نیست                     ندانند کین رنج کوتاه نیست