عقرب فروشی خوزستان

مهرداد رحمانی اهروانلی  

«  بر روی فرزندانتان نامهای نیکو بگذارید و همدیگر را با نام های زیبا صدا کنید » پیامبر اسلام  ( ص )

همانطور که شاید به دفعات برای ما پیش آمده است و از نزدیک حس کرده ایم ، نام یکی از تاثیر گذارترین مشخصه های هر فرد است که اگر به درستی و با دقت از سوی والدین انتخاب نشود چه بسا در مرحل بعدی زندگی مشکلات و سرخوردگی های روحی را در فرزندان به وجود آورد . نام ما یکی از اولین ابزارهای شناخت و وسیله تعامل ما با جامعه را تشکیل می دهد . اهمیت این موضوع تا جاییست که پیامبران و بزرگان ما در باره اهمیت آن و انتخاب نامهایی نیکو توصیه هایی در قالب احادیث فرموده اند .

در انتخاب نام اشخاص معیارهای زیادی دخیل است که بی شک یکی از مهمترین آنها ملیت ، قومیت و نژاد  هر فرد می باشد  . زبان ، مذهب ، باور ها و اساطیر نیز از سایر عواملی هستند که هر یک به نوع خود در به وجود آمدن نامها و کاربرد آنها در بین مردم یک ملت تاثیر می گذارند و این طبیعی است که هر ملت ، قوم ، و قبیله ای سعی در حفظ آنها نماید . حال با این مقدمه نگاهی بسیار کوتاه داشته باشیم به برخی از نام های اشخاص رایج در آذربایجان .

به طور کلی نامهای اشخاص به دو دسته ، نامهای پسرانه / مردانه و دخترانه / زنانه تقسیم می شوند که هر یک به طور جداگانه ذکر خواهند شد .

نامهای ترکی دخترانه / زنانه که بیشتر این نوع نام ها از زیبایی های طبیعت مانند نام گلها ، رودها ، ماه و . . . گرفته شده اند و بعدها با پذیرش اسلام و علاقه بی مثال ترکان به این دین نام های عربی - اسلامی که از طرف این ملت محترم شمرده می شدند چه مردانه و چه زنانه در میان آنها رواج یافت .

● برخی از نامهای ترکی دخترانه / زنانه ،  با معانی و مفهوم نامها :

ساباح Sabah ( اولین ساعت دمیدن صبح )

سَحَر Səhər ( صبحدم )

سئلدا Selda ( آب کوهساران ، سیل کوهساران )

سئلئن Selen ( مژده ، خبر )

سئلین Selin ( شادی ، [سئوینج] ، آب روان  )

سئلما Selma ( راهی راه درست )

سَن آی Sən ay ( مه سان ، ماه رخ )

سئنئم / سَنَم Senem / Sənəm ( محبوب ، زیبا ، پری چهر ، بسیار زیبا )

سئویل Sevil ( دوست داشتنی ، [ اؤزونی سئودیره ن ] )

سولماز Solmaz ( بی زوال )

ساباSaba  ( نسیم ، نسیم لطیف صبحدم ، مقامی در موسیقی ترک ) 

سارا Sara ( سارای – خالص ، ناب )

سئنا Sena ( نام گل ، روشنی ، اوج ، بلندی ،  این نام با ثنا – ی عربی فرق دارد )

آرمغان / آرمغان Armağan / Ərməğan ( نوعی هدیه با ارزش ، دل کسی را شاد کردن ، بخشش . این نام دارای ریشه ترکی است و به هدیه سفر و ره آورد خانان نیز ارمغان گویند [ 1 ] ) .

آرزوُArzu  ( خواسته )

آی جان Aycan ( زیبا مانند ماه ، مه سا ، زیبا به اندازه ماه  )

آیلار Aylar ( ما ه ها ، زیباتر از تمام ماه ها )  

آیدا Ayda ( نام گلی زیبا )

آیلین Aylin ( حاله گردی که در اطراف ماه دیده می شود )

آینوُر Aynur ( درخشش و نور ماه ، نور به معنی روشنی ، ما در آذربایجان شهری هم به نام نوُر داریم )

آیسان Aysan  ( در زیبایی مانند ماهی ، ماه رو )

ائلناز Elnaz  ( زیبای قوم )

سونا Sona  ( زیبا ، نام زیباترین و سفیدترین نوع قو در ترکی )

● برخی از نامهای ترکی پسرانه / مردانه

اَرسلان / ار اسلان Aslan / Ərəslan  ( چون شیر ، قهرمان مانند شیر )

آیدین Aydin  ( خجسته ، مبارک ، روشنایی ماه )

آتیلا Atila  ( نام یکی از قهرمانان ترک )

شئروین Şervin  ( نام یکی از خدایان اقوام زرتشتی )

آراز Araz  ( نام اصلی رودخانه ارس که در بین مردم آذربایجان بسیار مقدس تلقی می شود )

ائل خان El xan  ( بزرگ طایفه ، خان = بزرگ ، والی )

آیتام Aytam  ( ماه کامل )

آلتین Altın / Altin  ( طلا )

بابک Babək  ( بای + بک  ، نام شخصیت تاریخی و قهرمان ترک )

یاشار Yaşar ( جاویدان ، همیشه ماندگار )

ساوالان Savalan ( نام کوهی مقدس در بین ترکان آذبایجان )  

منابع :